Otwartość w instytucjach kultury

Abstract

Projekt „Kompetencje instytucji kultury a praktyczny wymiar wdrażania otwartości” stanowił część międzynarodowego projektu badawczego „Open GLAM Benchmark Survey”. Punktem wyjścia dla “Open GLAM Benchmark Survey” było pilotażowe badanie “Swiss Heritage Institutions in the Internet Era”, wykonane w 2012 roku przez Beata Estermanna z Bern University of Applied Science wśród instytucji GLAM (galerie, biblioteki, archiwa, muzea) w niemieckojęzycznej części Szwajcarii. Pilotaż ten dotyczył gotowości instytucji dziedzictwa do wdrożenia polityki otwartych danych i uczestnictwa w projektach crowdsourcingowych. Koncentrował się na tym, jak instytucje GLAM postrzegają otwartość oraz powiązane z nią szanse, zagrożenia i potencjalne korzyści społeczne. Na polską edycję badania, przeprowadzoną w ramach projektu „Kompetencje instytucji kultury a praktyczny wymiar wdrażania otwartości” składało się badanie ilościowe i jakościowe. Część sondażowa – wspólna dla wszystkich krajów biorących udział w “Open GLAM Benchmark Survey” – dostarczyła nam wiedzy na temat wdrażania modelu otwartości wśród polskich instytucji kultury i stanowiła kontekst dla pogłębionej analizy jakościowej. Celem badania ilościowego było zmierzenie stopnia znajomości oraz realizacji zasad otwartości w polskich instytucjach GLAM w kontekście digitalizacji zasobów dziedzictwa kulturowego, otwierania danych, crowdsourcingu, linked data i współpracy międzyinstytucjonalnej. Druga część, jakościowa, objęła wywiady prowadzone wśród kadr wybranych polskich instytucji GLAM oraz wywiad grupowy z trenerami otwartości. Ta część zakładała ponowne zwrócenie się do tych instytucji, które uczestniczyły w szkoleniach i warsztatach prowadzonych przez Centrum Cyfrowe i zdecydowały się wejść na ścieżkę otwartości, aby przyjrzeć się praktycznym wyzwaniom, z jakimi mierzą się ich pracownicy eksperymentując z nowymi formami udostępniania zasobów i inicjując działania wokół tych zasobów. Podsumowanie wyników obu części – diagnoza stanu wdrażania otwartości przez polskie instytucje GLAM oraz analiza przebiegu tego procesu w wybranych instytucjach z punktu widzenia koniecznych kompetencji, najważniejszych wyzwań oraz najczęściej napotykanych przeszkód – pozwoliło nam zidentyfikować obszary, w których instytucjom wkraczającym w otwartość należy dostarczyć koniecznego wsparcia. Stanowi to ważny punkt odniesienia dla naszej współpracy z instytucjami kultury.