Pod Wspólnym Niebem

Abstract

Książka "Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań i kultur (XVI-XVIII w.), jest jednocześnie katalogiem wystawy pod tym samym tytułem, zorganizowanej przez Muzeum Historii Polskie w 2012 r. To próba pokazania unii polsko-litewskiej jako potężnego organizmu politycznego, w którym przez 400 lat - licząc od unii w Krewie - realizowany był model pokojowego współżycia wielu narodów i religii. Mit przedrozbiorowej, tolerancyjnej Rzeczypospolitej jest jedną z opowieści konstytuujących polską tożsamość co najmniej od czasów Adama Mickiewicza, ale jego ślady znajdujemy również w ważnych nurtach historycznej narracji litewskiej, białoruskiej, ukraińskiej czy żydowskiej. Po odzyskaniu niepodległości pod jego wpływem pozostawała część klasy politycznej, która szukała rozwiązań federacyjnych dla konfliktów narodowościowych w II Rzeczypospolitej. Po wojnie mocno oddziaływał na program "Kultury" Jerzego Giedroycia, stając się impulsem do nawiązania dialogu z narodami Ukrainy, Litwy i Białorusi. W ostatnich latach zainteresowanie Unią Jagiellońską ma również związek z naszą obecnością w Unii Europejskiej, chętnie wskazuje się na analogie pomiędzy tymi dwoma organizacjami. Wielonarodowość Rzeczypospolitej bywa również podnoszona w rozważaniach na temat współczesnych migracji i wielokulturowości.