Abstrakt:
Potencjał badawczy wynikający z posłużenia się parametrami budowy ciała dla określenia stanu biologicznego skorelowanego z sytuacją społeczno-ekonomiczną wykazano w dwojaki sposób. Pierwsza część publikacji zawiera zarówno badania przekrojowe, jak i szczegółowe analizy historyczne populacji lokalnych. Zbiór otwiera artykuł dotyczący zmian w budowie ciała ludności Polski, ich przyczyn oraz możliwości traktowania jako miary rozwoju gospodarczego i warunków bytowych w naszym kraju. Kolejne teksty przedstawiają biologiczny standard życia ludności miejskiej, wiejskiej i różnych grup ludności żydowskiej. Jest tu miejsce na opis szczególnie tragicznych następstw I wojny światowej dla mieszkańców polskiej wsi, rabowanej przez rozmaite armie i niedożywionej. Druga część zbioru została poświęcona zastosowaniu technik antropologicznych w badaniach pradziejowych i współczesnych. Autorzy prezentują możliwości zastosowania nowatorskich narzędzi badawczych, takich jak fotogrametria, techniki fizykochemiczne i molekularne. Interpretacja materiału antropometrycznego rzuca światło na jakość życia. Omówiono tu takie zagadnienia, jak wyznaczniki stresu fizjologicznego na materiale szkieletowym, związki między dietą a statusem społecznym ludności we wczesnośredniowiecznej Polsce dające się określić na postawie izotopów trwałych kolagenu kostnego czy relacja między ewolucją mózgu a sprawnością psychomotoryczną oraz budową ciała wynikająca z ankietowych badań żywieniowych.
Opis:
Antropometria historyczna, mariaż antropologii fizycznej i historii, wpisuje się w założenia szkoły historiograficznej posługującej się pojęciem „historia totalna”. Według tych założeń, powstałych ponad sto lat temu we Francji, badacze przeszłości mieli odejść od tradycyjnego skupienia na dziejach politycznych na rzecz ukazywania złożoności przemian historycznych i powiązań pomiędzy elementami otoczenia, w którym przyszło działać ludziom. Ów ambitny program, oferujący całościową wizję przeszłości, która korzysta z ustaleń takich dziedzin, jak geografia, antropologia, socjologia czy psychologia, miał podnieść historię do rangi „nauki o człowieku”. Badania historyczne weszły w nową fazę w latach siedemdziesiątych XX wieku, wraz z rozwojem historii gospodarczej posługującej się metodami ekonometrycznymi. Poszukiwanie odpowiedzi na pytania o warunki życia, kondycję biologiczną i wygląd naszych przodków coraz częściej wykracza poza obszar analiz jednej dyscypliny.
Ta pozycja jest udostępniona na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach 3.0 Polska